Warbixin: Muuqaalka iyo meeqaanka dugsiga sare ee Cumar Samatar

Dugsiaga sare ee Cumar Samatar waxaa dhismihiisa laga bilaabay magaalada Gaalkacyo sannadkii 1968kii, wuxuuna furmay sannad dugsiyeedkii 1970/1971.

Dugsigu wuxuu la xirmay burburkii dowladda, wuxuuna dib u furmay 1999kii. Tan iyo markii dib loo furay waxaa ka qalinjabiyey toban dufcadood. Ardayda tobankaas dufcadood ka baxday waxay kor u dhaafaysaa 1400 arday. Tirada ardayda dufcada 11aad ee sannadkaan qalinjabinaysana waxay gaaraysaa 370 arday.

Dugsiga oo labada galinba shaqeeya tirada ardayda hadda wax ka barata waxay gaaraysaa 2238 arday, waxaana wax ka dhiga 34 macallin oo kala bar ay yihiin jaamiciyiin, toban ka midana ay yihiin ardaydii horey dugsiga uga qalinjabisay .

Dugsiga Cumar Samatar wuxuu ka mid yahay kuwa ugu qadiimsan, uguna magaca iyo taariikhda dheer dugsiyada sare ee dalka gaar ahaan gobolka Mudug, wuxuuna leeyahay maktabad akhris ah, hool shirar oo weyn, shaybaar Saynis , shaybaar Kumbuyuutar. Waxaa kale oo sannadahaan dambe aad xoog loo saaray luqada carabiga iyo tarbiyada islaamka oo dugsigu uu horay ugu liitay.

 Waxaa kale oo sare loo qaaday anshaxa iyo suluugga ardayda oo ah mid aad u wanaagsan. Ardayda dugsigu waxay leeyihiin urur isku xira oo ka qaybqaata nadaafadda iyo dayactirka dugsiga.

Maamulaha dugsiga Ustaad Siciid Maxamed Xasan ayaa warbixin faahfaahsan naga siiyey dugsiga, wuxuuna noo sheegay in dugsigu kaalimaha koowaad kaga jiro dhinaca aqoonta, waxaana kalimad waano iyo dhiirrigalin ah u jeedinay ardayda, ka dibna maamulaha ayaa nagu soo wareejiyey qaybaha kala duwan ee dugsiga.

Warbixintii maamulaha iyo kulankii ardaydu wuxuu nagu dhaliyey inaan talooyin lagu hormarinayo dugsigaan usoo jeedino dadka deegaanka gaar ahaan aqoonyahanka maadaama uu yahay dugsi leh ahmiyad gaara, saamayn weyna ku leh mustaqbalka dalka gaar ahaan gobolka Mudug; waayo waa dugsiga sare ee ugu da’da weyn uguna ardayda badan dugsiyada sare ee gobolka, ardaydiisu inay hagaagtana waxay qayb weyn ka qaadanaysaa hagaagista deegaanka iyo dadkiisa.

Talo soo jeedin:

1.     Maadaama ardaydaani yihiin hoggaankii mustaqbalka waa in si gaara la isaga xilsaaro sare u qaadista aqoontooda, wacyigooda, moralkooda, xilkasnimadooda, isfahamkooda iyo walaalnimadooda.

2.     In laga ilaaliyo dhaqamada xunxun ee doolka ah iyo kuwa bulshada Soomaaliyeed ragaadiyey gaar ahaan qabyaaladda oo aqoonyahanka iyo jaahilka ka dhigaysa isku fakar iyo isku shaqo.

3.     In ardayda lagu guubaabiyo, laguna caawiyo barashada diinta iyo ku dhaqankeeda; waayo barashada iyo ku dhaqanka diintu waa waajibka ugu weyn ee Alle dadka saaray, tan labaad da’yarta waxaa olole weyn iyo marinhabaabin ku haya dad aan khayr la doonayn, sida ugu sahlan ee looga hortagi karana waa inay diinta bartaan, wacyigooda sare loo qaado.

4.     In aqoonyahanka iyo waxgaradka gobolku si gaara ugu dadaalaan tayaynta iyo taageerida dugsiga.

5.     In xiriir dhaw loo sameeyo ardayda dugsiga iyo ardayda dugsiyada kale ee gobolka, ayna wada fuliyaan hawlo lagu hormarinayo aqoonta iyo wacyiga bulshada; si loo xoojiyo isbarashadooda iyo isku xirnaantooda.

Axmed C/samad

E-mail: Alwaqaar@hotmail.com

Facebook: sh. Axmed Cabdisamad

Twitter: @alwaqaar1